5 juni 2005: 10e zondag
"Om te zien een nieuwe aarde"
Paulette Serverius
Inleiding
Om te zien een nieuwe aarde.Je zou kunnen
zeggen: een nieuwe kerk!
Een paar maanden geleden kwamen we met een 15-tal mensen uit
de lituurgiewerkgroep en uit de groep van de predikanten samen
met Mark Van Tenten. We wilden die avond even van gedachten
wisselen over het heden en de toekomst van nieuwe (tussen
aanhalingstekens) gemeenschappen in het algemeen, en meer
specifiek over hoe dit hier concreet vorm zou kunnen krijgen.
Op deze avond was er wat nostalgie te horen, wat spijt om
wat er geweest is en nooit meer terugkomt: de tijd van de
grote zekerheden waar je jezelf en je kinderen kon aan vasthouden.
Maar er was niet alleen dat! Er was ook veel realisme en optimisme
te horen. Ligt er niet juist heel veel positiefs in deze niet
meer zo zekere tijd? Welke grote mogelijkheden en kansen liggen
er net nu niet voor ons open?
Er werd veel gespeculeerd over de toekomst.
Uiteindelijk waren we het over één ding eens: laten we ons
in godsnaam niet laten verlammen door angst voor de toekomst
of alleen alles in functie daarvan afstellen.
Nee, laten we maar genieten van het nu, van wat hier, nu aanwezig
is in deze gemeenschap: de dynamiek, maar ook het kwetsbare.
Met de dynamiek kunnen we wel wat!
U hebt het wel gemerkt bij het binnenkomen:
er was wat veranderd.
Waarschijnlijk was het wat onwennig, wist u niet goed waar
te gaan zitten. Misschien twijfelde u zelfs even of u wel
op de juiste plaats was!
Maar wees gerust! ‘t Is nog altijd filosofenfontein en zondag,
en ja, Marcel weet ervan! We doen niets stiekems.
Dat broze, dat kwetsbare, dat veel moeilijker
te benoemen iets in onze gemeenschap, daar willen we bewust
heel schoorvoetend en respectvol willen omgaan.
Wat dat dan is?
Misschien is het dat wel wat bedoeld wordt met “de geest”.
Dat deel van de drievuldigheid waar de meeste mensen het zo
moeilijk mee hebben om het te plaatsen, te benoemen.
Nochthans is deze geest in ontelbare teksten en liederen genoemd
in ontelbare namen, beschreven met vele synoniemen, en beelden.
Luister maar…
Lezing
Woordje
Een paar weken geleden heeft Raf hier de
vraag gesteld hoe het gaat zijn voor onze jongeren wanneer
zij volwassen zullen zijn: een kerk zonder of met bijna geen
priesters.
De vraag is niet: wat doen we dan?
De vraag is: wat doen we NU om deze toekomst voor te bereiden.
Het evangelie van vandaag leent zich volgens mij perfect om
daar iets over te zeggen.
Maar eerst ga ik jullie een verhaaltje vertellen.
Lang geleden, in een ver land, was er
eens een wijze man. De goeroe werd hij genoemd.
Op een vaste avond in de week verzamelden alle dorpelingen
in zijn tuin, want dan gaf de man onderricht.
Nu had deze goeroe een kat.
Een flinke kater die niets liever deed dan zelf de show
stelen op die avonden. Hierdoor kon hij de boel behoorlijk
in de war
sturen.
Dus besloot de goeroe voortaan op die avonden zijn kat vast
te binden aan een boom. En zo gebeurde.
Jaren gingen voorbij. Elke week kwamen de mensen samen in
de tuin van de goeroe en elke week was die kat daar, vastgebonden
aan de boom.
Op een dag gebeurde het onvermijdelijke: de kat stierf!
Maar geen nood, de dorpsbewoners bezorgden een nieuwe kat,
die op haar beurt trouw aan de boom werd vastgebonden tijdens
de bijeenkomsten.
Uiteindelijk stierf ook de goeroe en een andere wijze man
nam zijn plaats in. Maar de kat bleef...wekelijks trouw
vastgebonden aan de boom.
Eeuwen gingen voorbij.
En op een dag maakte een geleerde student een zeer geleerde
studie over het fenomeen: dat het van het allergrootste
belang was dat er een kat vastgebonden is aan een boom als
de goeroe spreekt…
We lachen nu allemaal wel: het is maar
een verhaaltje! Ok. Dat wel.
Maar…is de kern van het verhaal niet dichter aanwezig dan
we wel denken?
Luisteren we naar de evangelielezing van vandaag.
Lezing uit het evangelie
De farizeeën zijn verontwaardigd omdat
Jezus samen eet met de tollenaars. Zoiets deed je niet! Met
dat soort mensen liet je je toen best niet in.
Zij waren degenen die tol hieven in opdracht van de Romeinse
bezetter. Ze waren dus een soort collaborateurs. Het was dan
ook zeer compromitterend om je in hun gezelschap op te houden!
In de Joodse tempelcultus met zijn reinheidswetten, kon je
je dit niet permitteren als je een belangrijke functie bekleedde,
zoals de Farizeeën deden.
In dezelfde lijn kennen we ook het verhaal
van de Barmhartige Samaritaan.
De priester en de leviet gaan voorbij de gewonde man die daar
ligt langs de kant van de weg.
Zij haasten zich om er zo vlug mogelijk langs te komen, steken
zelfs de weg over om er zeker zover mogelijk vandaan te kunnen
blijven. Ze zijn immers op weg naar de tempel en mogen daar
niet onrein aankomen! En je kon al onrein raken wanneer nog
maar de schaduw van de zieke of dode op jou viel!
…De wet gaat hier duidelijk vóór de mens…
En dan komt daar, in die tijd, ineens een
figuur als Jezus.
Die “rare” man die ineens heel andere theorieën begint te
verkondigen.
Die man die een “ tegenover” stelt.
Hij schijnt zich helemaal niet te storen aan de heersende
wetten en regels, lijkt ze helemaal aan zijn laars te lappen.
Wij zouden nu zeggen: ‘t was een rebel, een herrieschopper,
een betweter, een durver, een uitdager, een…
Stel je voor: hij neemt het juist op voor de kleinen, de zwakken,
de gekwetsten, de verdrukten.
Voor al diegenen die door al die regels en wetten monddood
gemaakt en uitgesloten werden: de zieken, de melaatsen, de
gehandicapten, de tollenaars…en godbetert: zelfs de zondaars!
Je weet wel: overspelige vrouwen en zo!!!
Door met hen aan tafel te gaan, door op
hun uitnodiging in te gaan, door hen aan te raken, zet hij
de heersende orde op zijn kop. Hij wil dat mensen reageren.
Hij wil mensen bewust choqueren opdat ze eens zouden gaan
nadenken over de algemeen geldende regels en gewoontes.
Het is niet omdat ze al zolang gelden dat ze niet eens ter
discussie zouden mogen komen of minstens eens herbekeken zouden
kunnen worden.
Jezus wil gewoon de verhoudingen recht trekken. Hij wil dat
er recht gedaan wordt aan alle mensen, zonder uitzondering!
En hoe zit het vandaag bij ons?
We zijn dan wel voorbij de tijd van de reinheidswetten, maar
leven we daarom nu in een wereld zonder discriminatie, zonder
vooroordelen, zonder “rare” wetten en regels?
Is onze wereld een wereld waar het goed is om te leven? Voor
iedereen?
Ik denk niet dat ik in detail moet gaan, maar we weten allemaal
dat er nog groepen, individuen zijn die vandaag in onze maatschappij
nog altijd wat scheef bekeken worden. Om wat ze zijn, om wat
ze doen, of juist om wat ze niet doen: homo’s, vreemdelingen,
armen…
Ook in onze eigen kerk.
Hoe gaat zij om met deze mensen, maar ook
met bijvoorbeeld vrouwen, leken, echtgescheidenen? Met christenen
die niet zo netjes in de pas lopen?
Door de tijd zijn er in onze kerk wetten en regels, geboden
en verboden ontstaan die op dat moment, in dat kader misschien
wel hun nut hadden of zinvol waren, maar die door de tijd
achterhaald zijn of uitgehold.
Of misschien waren ze zelfs gewoon van in het begin niet zo
goed voor iedereen…
Misschien was er zelfs geen enkele goeie reden om ze in te
stellen, laat staan ze nu nog te behouden.
Wordt het geen tijd dat we een aantal van die regels en wetten
eens gaan herbekijken met een grote dosis kennis van zaken,
maar ook, en vooral, met veel gezond verstand.
Herbekijken en durven in vraag stellen!
Niet dat we nu ineens alles moeten gaan loslaten en zo maar
wat aanmodderen.
Dat kan helemaal niet de bedoeling zijn!
Maar misschien kunnen we wel eens opnieuw de mens centraal
stellen en van daaruit vertrekken. De mens als uitgangspunt
en niet de regel.
Jezus wilde toch vooral een beweging op
gang brengen, met de mens centraal.
En is HET kenmerk van beweging niet juist: dynamiek, het veranderlijke,
het evolueren. Niet star en onveranderlijk blijven vastzitten
in het vertrouwde, maar steeds vooruit kijken van waar je
nu staat en zo de basis leggen voor een mooie toekomst.
Toekomst maak je niet door het heden en
het verleden af te zweren en te doen alsof het er niet geweest
is.
Toekomst maak je niet door krampachtig vast te houden aan
wat er was en is.
Toekomst maak je ook niet door ontredderd en totaal verloren
te zijn door wat er niet meer is.
Toekomst maak je, door goed te kijken naar het verleden. Door
met zeer veel respect en omzichtigheid om te gaan met de goeie
elementen die daar aanwezig waren en er voor te zorgen dat
deze niet verloren gaan.
Toekomst maak je door hier en nu een aantal dingen in vraag
te stellen. Door je ogen goed open te houden voor wat er rond
jou gebeurt. En door alle kansen te geven aan vernieuwing,
door af en toe eens flink te experimenteren.
Het moet zeker geen radicale revolutie zijn, maar langzaam
kan openheid gecreërd worden voor het nieuwe, voor de schat
aan ideeën die aanwezig is, voor de vele verschillende facetten
waarop OOK aan ons geloof uiting kan gegeven worden…
Ik wil dan ook graag een oproep doen tot
ieder van ons hier in deze gemeenschap:
Laten we ons blijven bewegen door die Jezus-figuur en door
zijn geest.
Laten we allemaal samen, hier, een dynamiek blijven ontplooien
die recht doet en kansen biedt aan iedereen.
Kerk maken wij mensen allemaal samen.
Toekomst ook: die begint hier en nu!
|