11 september 2005: Over vergeven (Mattheus 18,
21-35)
Lut Lemmens
Openingslied nr 27: Wees hier aanwezig, god
Verwelkoming.
Wij zijn hier samen in de naam
van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.
Het is onvermijdelijk dat de datum van vandaag de herinnering aan
de wereldschokkende aanslag van enkele jaren geleden oproept. Hoe
dichterbij men betrokken was bij deze gebeurtenis, hoe heviger de
gevoelens waarschijnlijk.
In het evangelie van vandaag
worden we opgeroepen tot vergeving, niet zeven maal zoals Petrus
stoer voorstelde, maar zeven maal zeventig maal, wat wil zeggen:
zonder voorbehoud, grenzeloos, onvoorwaardelijk. Als we het verhaal
beluisteren van de dienaar wiens schuld wordt kwijt gescholden en
dan zelf bikkelhard is tegenover zijn schuldenaar, klinkt het allemaal
heel logisch en vanzelfsprekend. Om dit echter door te trekken in
ons eigen leven en zeker in situaties waarbij de schuldenaar met
kwaad opzet handelt of overtuigd is van eigen gelijk en dus niet
schuldbewust, ligt het allemaal zo eenvoudig niet. Is het mogelijk
voor de slachtoffers van dergelijke aanslag of van elk zinloos geweld
tot vergeving te komen? Want dat is toch wat ons vandaag gevraagd
wordt...Kan men vergeving schenken als er geen schuldbewustzijn
is? Kunnen we iemand vergeven ook als er geen vergeving gevraagd
wordt, noch wanneer er enige blijk van verzoening is? 7 x 70 x.
Zonder voorbehoud...
Openingsgebed
Heer,
Wij zijn hier samen om uw woord te beluisteren
En ons hart te openen voor uw boodschap.
Laat het stil worden in ons hoofd
zodat we vastgeroeste ideeën en patronen durven in vraag
te stellen
Laat het zacht worden in ons hart
Zodat hardheid en pijn mogen smelten
Laat het stil worden in onze geest
opdat we vervuld mogen worden van de uwe
wek uw kracht en kom ons bevrijden
Lied nr 4: Wees hier aanwezig
Evangelie: Matheus 18, 21-35
Vergeving heeft heel wat verschillende
facetten. We kunnen vragen om vergeving, we kunnen vergeving schenken,
onszelf vergeven, ons vergeven voelen en dus bevrijd... Vergeving
is een essentiële schakel om tot heelheid te komen.
Vergeving vràgen kunnen
we maar doen in de mate dat we ons bewust zijn van een fout of vergissing
of ongevoeligheid.. Het vragen van vergeving vraagt dat we ons kwetsbaar
opstellen en onze trots opzij zetten. Als het echt om een grove
blunder gaat, dan kunnen we ook vragen hoe wet goed kunnen
maken. Krijgen we vergeving, dan voelen we ons opgelucht en vermijden
we dat we eventueel met schuldgevoelens blijven zitten. De ene mens
is daar gevoeliger voor dan de andere, maar bij mezelf en vele mensen
waar ik mee werk, merk ik dat dat een steeds terugkerend thema is.
Schuldgevoelens werken ondermijnend en knagen soms zo erg dat men
er ziek van kan worden. Als de ander u vergeeft, kan je zelf het
probleem loslaten en opnieuw innerlijke vrede vinden.
Krijg je van de ander geen vergeving
of kan je geen vergeving meer vragen, dan kan je alleen nog jezelf
vergeven en/of God om vergeving vragen , daar kom ik straks op terug.
Een ander facet is vergeving
schenken. Als de ander om vergeving vraagt, kan je pijn of boosheid
of verontwaardiging om het geleden onrecht zo groot zijn, dat die
gevoelens eerst moeten bedaren vooraleer je tot vergeving kan komen.
Het enige wat dan kan helpen is jezelf inderdaad de tijd geven om
tot rust te komen en dan de zaken neutraler te bekijken met begrip
voor de drijfveren van de ander en voor diens goede wil om het goed
te maken. Verdraagzaamheid en geduld zijn twee sleutelwoorden die
de Dalai Lama als essentiele voorwaarden noemt om tot vergeving
te kunnen komen. De zaken vanuit de ander zijn perspectief bekijken
kan maar als onze emoties tot rust gekomen zijn zodat we ons hart
opnieuw kunnen openen voor de ander. Hoe dieper de kwetsuur, hoe
moeilijker om liefdevol aanwezig te blijven en je hart niet te sluiten.
Dat doen we vaak uit zelfbescherming en om te vermijden dat de kwetsuur
oude pijn naar boven haalt.
Waarom is de ene mens zo snel
op zijn tenen getrapt en kan de ander alles met een glimlach wegvegen?
Waarom tilt de ene aan pietluttigheden en is de ander zelden uit
zijn evenwicht te brengen? Wellicht heeft dat te maken met het aantal
oude kwetsuren en in welke mate je ze verwerkt en vergeven hebt.
Telkens we gekwetst of onheus behandeld worden, krijgen we de kans
onszelf beter te doorgronden, ook oude pijn los te laten en te groeien
in verdraagzaamheid en liefde.
Ikzelf was/ben? er eentje uit
de categorie vlug op haar tenen getrapt. Wat mij de
laatste jaren enorm helpt om mensen te vergeven en om de pijn snel
te kunnen loslaten is een zegswijze die ik ooit las in een boek
over de aboriginals uit Australië. Hun manier om om te gaan
met iemand die onrechtvaardig handelt of met wie je een wrijving
hebt of een onoplosbaar probleem is de volgende : in gedachten zeggen
ze, met sereniteit en verdraagzaamheid : ik zegen je en ik
laat je gaan. Je wenst de ander het beste toe door hem te
zegenen en je vergeeft al zegenend en loslatend. Het helpt om uit
je emoties te blijven enerzijds en uit het oordelen anderzijds,
twee zaken die vaak in de weg staan om te kunnen vergeven. Ik
zegen je en ik laat je gaan.
De ander vergeving schenken is
absoluut belangrijk omdat je anders in de slachtofferrol blijft
steken wat tot verbittering leidt en tot verharding, negatieve energie
die verhindert dat de liefde kan stromen en dat je innerlijke vrede
vindt.
Ook jezelf vergeven hoort daarbij,
het moeilijkste thema vind ikzelf. Wat kunnen we onszelf toch opzadelen
met schuldgevoelens en schuldgedachten. Hoe perfectionistischer
we zijn, hoe veeleisender we ook zijn voor onszelf en hoe moeilijker
we onszelf onze blunders of karakterfouten of onvolkomenheden kunnen
vergeven. Nochtans is het niet alleen voor je eigen gemoedsrust
nodig jezelf te vergeven , zoals gezegd bepaalt het ook je uitstraling
naar en je omgang met anderen. Ook hier is bewustzijn het sleutelwoord,
geduld en liefde voor jezelf. Wanneer we onszelf niet kunnen vergeven,
verharden we en gaan we in een defensieve houding in het leven staan,
of ronduit op een agressieve manier met anderen om. Negativiteit
die op zijn beurt negativiteit aantrekt, een destructieve vicieuze
cirkel die we alleen zelf kunnen doorbreken.
Ons geloof kan hierbij een cruciale
steun zijn. Jezus zei : vraag en u zal gegeven worden.
Als we ons in gebed of meditatie met een open hart toevertrouwen
en om vergeving vragen, mogen we erin geloven dat we vergeven worden.
Het sacrament van de biecht of een gezamelijke boeteviering zijn
wegen om met God in het reine te komen.
In vele godsdiensten vinden we
zuiveringsrituelen. Johannes de Doper vergaf mensen hun zonden door
hen onder te dompelen in de Jordaan. Jezus gaf zijn leerlingen en
hun opvolgers het gezag om mensen hun zonden te vergeven. Vooraleer
het brood te breken met mekaar, nemen we nog even de tijd om in
ons eigen hart te kijken en vergeving te vragen. Marcel zal ons
daarna voorgaan in een vergevingsritueel. Tussendoor zingen we
keer u om naar ons toe (nr 193).
Wie zou ik om vergeving willen
vragen?
Tegenover wie voel ik me schuldig?
Mensen dichtbij, mensen verder af.
Met wie heb ik iets goed te maken?
Kan ik me oprecht voornemen daar werk van te maken?
Hoe zie ik mezelf omgaan met anderen?
Leef ik betrokken op mezelf of met een open blik en dienstbaar
naar de buitenwereld?
Lied 193: Keer U om
Tegenover wie voel ik wrok, kwaadheid, verwijt,
gevoelens van haat, wraak...
Wie zou ik willen vergeven, wie zou ik moeten kunnen vergeven
om vrede te vinden, om liefde opnieuw mogelijk te maken, om negativiteit
op te heffen?...
Mensen dichtbij, mensen in onze ruimere omgeving, maar ook nog
ruimer...
Lied 193: Keer U om
Hoe sta ik tegenover mezelf?
Waar ben ik tekort geschoten in liefde voor mezelf?
Op welke manier doe ik mezelf onrecht aan?
Waar zie ik bij mezelf werkpunten om liefdevoller met mezelf om
te gaan?
Welke schuldgevoelens draag ik onnodig mee?
In hoever ben ik trouw aan mijn idealen, aan mijn diepste levensbestemming?
Lied 193: Keer U om
Jezus zei vlak voor zijn dood:
Vader, vergeef hen, want ze weten niet wat ze doen.
Kunnen we, willen we, durven we even ver gaan?
Tijdens het beluisteren van een
stukje muziek, nemen we de gelegenheid om onze intenties om vergeving
aan te vullen en om vergeving te vragen. (de kinderen komen terug
van de nevendienst)
Lied 416: Wat ik gewild heb
Vergevingsritueel met handoplegging
door Marcel
God die liefde is, bevrijde
u van alle schuld
Hij make u heel en geleide u op de weg van Jezus Christus.
Voor de kinderen : God maakt met jou een nieuw begin van
vrede
Muziek (Aanbrengen van
de gaven door de kinderen)
Groot dankgebed 140 (instellingswoorden vrij verteld)
Onze Vader
Vredewens, ook als teken van onderlinge vergeving
Delen van het brood
Blik op de nevendienst
Communiemeditatie
Pijn
Rauwe huid
Zoveel misverstanden
Wonden van de ziel
Niet zien
Niet horen
Tasten en zoeken
Aantrekken afstoten
Vasthouden loslaten
Verharden en smelten
Zoeken
Blijven hopen
groeien
vergeven
Slotlied nr. 602: Hoe ver te gaan?
Zending en zegen.
|