2 september 2012
Het zit vanbinnen
Els van Hove
Lied 524: Om te beginnen
Wij zijn blij hier vandaag samen
te zijn in de naam van de Heer, die wij Vader, Zoon en Heilige Geest
noemen.
Laten we het even stil maken voor het gebed :
Vader zijt Gij van al wat leeft,
En schepper van al wat adem heeft,
Maar wij leven los van de hemel,
En waar wij uw Geestesadem ontberen,
Lopen wij vast in eigen zaken en zorgen,
Open ons hart voor de adem van uw liefde,
Open ons oog voor de vlam van uw licht,
Open ons oor voor de roep van uw stem,
Opdat onze handen zich openen,
En wij zullen delen,
Het leven dat wij ontvingen
(S.
de Vries)
De lezingen voor
vandaag gaan over de Wet en haar plaats in ons leven. Toen ik ze
voor het eerst las begreep ik er niets van. Marcus heeft het over
de onreine handen en het feit dat Jezus dat wat wilde relativeren,
daar kon ik inkomen, en het leek me zelfs best modern als houding.
Maar dan in het boek Deuteronomium worden deze regels juist wel
bewierookt en dat vond ik in een eerste opwelling behoorlijk contradictorisch.
En de passage waarin Marcus stelt dat het kwade uit de mens komt
leek te botsen met mijn spontaan aanvoelen dat net het goede uit
de mens van binnenuit komt.
Wij zingen 319: Woestijnlied
We lezen Marcus 7, 1-8.14-15.21-32
Bij deze lectuur
moeten we in gedachten houden dat Marcus zijn evangelie schreef
voor niet-joden. Hij nam er daarom Joodse overleveringen in op die
zij niet kenden : reinigen van vingertoppen, afwassen van bekers,
.. Het rituele protocol van Jerusalem als je wil. De schriftgeleerden
spraken Jezus er op aan dat Hij zich niet hield aan deze overleveringen.
Jezus gaat scherp in de tegenaanval, ook al hebben de schriftgeleerden
eigenlijk wel gelijk. Je moet je handen wassen voor het eten, zeker
in een cultuur waar iedereen met de handen uit dezelfde pot eet.
Jezus heeft deze voorschriften ook niet willen afschaffen. Zijn
tegenaanval kan je op 2 manieren lezen : Enerzijds ziet Jezus in
de houding van de schriftgeleerden een teken van liefdeloosheid
tegenover anderen, de uiterlijk onreinen, de niet Joden. En deze
uitsluitingsfilosofie staat haaks op het Godsbeeld van Jezus. Anderzijds
is het slechts uiterlijk onderhouden van de reinheidsvoorschriften
onvoldoende en verhult dit zelfs mogelijks een verborgen innerlijke
onreinheid. Een mogelijke breuk tussen Leer en Leven. Proper aan
de buitenkant, ja dat is het wel
Keeping up appearances,
ofwel Miss Bouquet avant la lettre .
Wij zingen het lied 222: Wakend
uitzien
In het "Woestijnlied"
en in "Wakend uitzien" komen we tot de kern van Jezus
boodschap: het zit van binnen. De volgende lezing voor vandaag,
uit het boek Deuteronomium wijst dat ook aan.
We lezen Deuteronomium 4, 1-2.6-8
In deze lezing
zegt Mozes : we hebben zulke goede wetten, weest blij en onderhoudt
ze. Het gaat hier deze keer dan niet om de regeltjes maar om de
Thora. Thora, dat is een levenswijze, een wijze manier om te leven
die erop neerkomt om goed samen te leven met elkaar. De regelneven
en letterknechten hebben geen oog voor dit dieper doel en vandaar
het conflict met Jezus. Maar op deze manier begrepen is de tekst
van Marcus niet in tegenstelling met deze tekst. Marcel zegt het
mooi in een viering voor deze zondag in 2006 door door te
dringen tot de kern van de Thora, door mensen een spiritueel kader
aan te reiken waarbij vrijheid en voorschrift in elkaar grijpen,
kunnen we groeien naar een rechtvaardige en vredevolle wereld.
Vrijheid om goed te doen.
Goed samenleven met elkaar. Vanzelfsprekende zero tolerance voor
geweld op mensen. Dat is wat wij christenen Gods voorschrift van
de liefde, de naastenliefde noemen. En naastenliefde is een werkwoord
want omvat het appel om daar onze verantwoordelijkheid in te nemen.
Onze geloofsvisie, focus
op naastenliefde, is verbindend en intrinsiek groepsvormend. Wij
noemen ons hier in filosofenfontein ook een gemeenschap. Echter,
de laatste decennia is in het Westen de evidentie van deze -van
oorsprong religieuze- visie en houding gaan afkalven en zitten we
in een zoekende samenleving : we horen de politiekers deze zoektocht
recupereren in het bouwen van een wervend verhaal, een nieuw politiek
project
zoektocht naar een nieuw moreel kompas precies om
die verbinding als ondergrond voor de maatschappelijke ordening
te creëren. Waarden als basis voor wetten.
Ik las vorig jaar het boek Het land is moe van Tony Judt
en vond het behoorlijk inspirerend als analyse van de economische
dominantie in onze maatschappij en wat daarvan de gevolgen zijn
geworden op het gemeenschapsvormend potentieel in onze samenleving.
Tenslotte, bij het nadenken over deze viering kwam ik het thema
van mijn vorige viering weer tegen: midden onder ons
. Het
ging toen over Johannes de Doper die aankondigde dat het Goddelijke
onder de mensen en midden de mensen verwacht kon worden. Door te
leven volgens de innerlijke reinheid, en goed samen te leven met
elkaar kunnen we Gods Rijk hier op aarde gestalte geven en brengen
we het Goddelijke midden onder ons. Ik wens u en mezelf toe zon
mens te kunnen zijn en veel van zulke mensen te mogen ontmoeten.
Wij zingen het lied 267: Dat
wij als wachters op de muren zijn
Offerande
Groot dankgebed 150: Die naar menselijke gewoonte
Het Onze Vader, vredewens en
communie rond het altaar; Zo maken wij in filosofenfontein samen
een binnenkant.
Tijdens de communie : Clouseau:
Het zit vanbinnen
Na de communie: lied 586: Geproefd, geleefd, herkend
Zegen : An Irish Blessing
May you live a long life
Full of gladness and health,
With a pocket full of gold
As the least of your wealth.
May the dreams
You hold dearest,
Be those which come true,
The kindness you spread,
Keep returning to you
|