31 juli 2022: 18e zondag door het jaar' (2022)
Zich tekort gedaan
voelen
(Lc. 12, 13-32)
Marcel
Braekers
Openingszang
550 Een lied op dood en leven (Roept God een
mens tot leven)
Begroeting
Velen onder u weten uit ervaring dat een
belangrijke test voor de samenhang in de familie
het moment is dat de ouders zijn gestorven en
men over erfenis moet praten. Er komen dan plots
vergeten gevoeligheden, tekortkomingen of
conflicten op tafel. Het gaat dan niet meer over
bezit maar over genegenheid. Liefde die niet
werd gegeven, jaloezie om wie wel of niet kon
studeren, wie de oogappel van de ouders was,
enz.
In het Oude Israël en in de tijd van Jezus was
het net zo. Nu kende men wel een soort van
erfenisrecht, maar dat was nogal vaag en erg
paternalistisch. Niet de dood van beide ouders
zette het proces in gang, maar het overlijden
van de vader. Daarbij konden alleen de zonen het
vastgoed erven, de dochters konden wel sieraden
of geld bekomen. Dat was natuurlijk niet
vrouwvriendelijk, maar er speelde een religieus
motief mee: men wilde vermijden dat het stukje
grond dat de familie ooit had gekregen bij de
aankomst in het beloofde land in de handen van
een andere familie zou vallen. Die grond was
heilige grond en je mocht er niet mee sjacheren.
Nog iets speciaal: de oudste broer kreeg het
dubbel van de andere maar hij moest dan ook zijn
moeder of de vrouwen van zijn vader en zijn
zussen onderhouden. Een testament bestond niet,
de vader verdeelde volgens zijn eigen inzicht.
Het is pas vanaf de tijd van de Grieken en
Romeinen dat een geschreven testament werd
ingevoerd. Indien er betwisting was wendde men
zich tot de rabbijn en indien nodig tot de
rechter.
Zo was de situatie toen Jezus optrad en dit is
de achtergrond van het verhaal van vandaag. Een
man komt naar Jezus en spreekt Hem aan als
rabbi. “Meester, zeg aan mijn broer dat hij mij
een rechtmatig deel van de erfenis geeft.” Wat
Jezus met die vraag doet, is zoals gewoonlijk
merkwaardig en ongewoon, het antwoord wil ik
even uitstellen.
Lied 113 Heer
Jezus, koning en gezalfde Gods (R. Veelenturf)
Gebed
Gij, eeuwige Liefde
Onvoorwaardelijk Nabije,
Wijs ons een weg naar echte vrijheid
Naar het beeld van Jezus uw Zoon.
Maak ons vrij en onbezorgd omtrent geld en goed,
Laat ons groeien in vertrouwen in U
In elkaar en in het leven dat ons dagelijks
gegeven wordt.
Help ons zo een andere rijkdom te ontdekken
Door te leven in het voetspoor van Jezus,
Hij die met U is tot in eeuwigheid.
Lucas 12, 13 –
21
Lied 561Weest niet
bezorgd
Homilie
Er was betwisting omtrent de erfenis en
daarom wendt zich de benadeelde tot Jezus in de
hoop dat die recht zou doen geschieden. De
reactie van Jezus is om vele redenen
verwonderlijk. Allereerst wijst Hij de positie
van bemiddelende rabbijn af en wil Hij geen
rechter over mensen zijn. Hij wil niet de
houding aannemen van de nuchtere buitenstaander
die bemiddelt, maar reageert als een spirituele
bezieler. Hoe de verdeling precies moet gebeuren
laat Hij in het midden, belangrijker voor Hem is
dat beide partijen een andere ingesteldheid
krijgen. Was het naïef of net de enige uitweg?
Ik denk daarbij aan de houding die ook paus
Franciscus aannam in de discussie tussen
behoudsgezinden en progressieven als het om
vernieuwing van de liturgie of over morele
discussies ging. Franciscus nam geen stelling
maar hoopte dat beide partijen tot een gesprek
zouden komen.
Jezus gaat daarbij nog een stap verder en
vertelt een verhaal over een man die dat jaar
geluk had omdat de oogst die veel had
opgebracht. Wat die man doet is van alle eeuwen:
hij vergroot de opslagplaatsen en verzekert zich
zo van een toekomst in alle rust en vrede. Op
vandaag zou hij misschien naar de
Kaaimaneilanden vluchten om de fiscus te
ontlopen, of speculeren op de beurs, luisteren
naar de goede raad van Paul Dhoore of van
Michael van Drogenbroeck. Zo iemand noemt Jezus
een dwaas. Hij zoekt veiligheid en verzekering
tegen het leven dat zich nooit laat controleren.
Wie zich zo wil beschermen moet ondervinden dat
het om een pseudo-zekerheid gaat. Veel
belangrijker is dat je kinderen van je houden,
dat je goede vrienden en geburen hebt, dat er
recht en gerechtigheid over het land komt. Jezus
formuleerde het meer abstract: zoek eerst het
rijk van God en de rest wordt je als gift erbij
gegeven. De twee broers van het evangelie zullen
maar in vrede met elkaar leven als ze niet
alleen tot een rechtvaardig akkoord komen, maar
als ze andere waarden belangrijker gaan achten
dan de erfenis. Ze moeten elkaar als broers
leren waarderen, misschien geven ze hun erfenis
beter aan wie niets heeft, daarover kan ik niet
oordelen. Maar wat Jezus voor ogen stond is van
een fascinerende schoonheid: hoe rijk, hoe
bevredigend zou het leven niet zijn als mensen
hun zoeken naar pseudozekerheid zouden opgeven,
als hun hart niet op de eerste plaats zou
uitgaan naar zelfbehoud, maar naar een nieuwe
tijd en nieuwe samenleving waar liefde voor God
en voor elkaar de norm is.
Daarom besluiten we de woorddienst met het
vervolg van dit hoofdstuk in Lucas dat om voor
mij onbegrijpelijke redenen niet is voorzien in
de officiële lezing.
Lucas 12, 22 –
31
Groot
dankgebed 152
Na de communie 547
Het rijk van God
Mededelingen
- Volgende zondag (7 augustus)
is het een gebedsviering omdat ik in onze
dominicaanse parochie van Genk moet preken
- Zondag 14 augustus is er in de
voormiddag geen viering maar wel om 15 u. Het
is een speciale viering waarin een aantal
leken hun verbintenis met de dominicanen
uitspreken.
- Maandag 15 augustus is het
hoogfeest van Maria en is de viering om 10.30
u. zoals op zondag.
- Noteer nu reeds dat het
Fonteinfeest doorgaat op zaterdag 17 september
in de namiddag en avond.
|