Avondprogramma
2019-2020
Activiteit van Dinsdag 16 april 2019 is
verplaatst naar dinsdag 23 april
Dinsdag 23 oktober 2018 om 20 u.
Antoon Vandevelde, Staat
ontwikkelingshulp ontwikkeling in de weg?
Vanuit verschillende invalshoeken kan je
argumenteren dat de bewoners van rijke landen
morele verplichtingen hebben tegenover arme
landen. Hiermee is nog niet gezegd hoe die
verplichtingen concreet moeten ingevuld worden.
Er is de officiële ontwikkelings-samenwerking,
van land tot land, er zijn de internationale
instellingen en de niet-gouvernementele
organisaties (ngo's) en daarnaast zijn er tal
van relatief kleine privé-initiatieven.
Goedbedoelde hulp kan ongewenste effecten
hebben: afhankelijkheid, culturele ontwrichting,
zijdelingse steun aan ondemocratische regimes.
Antoon Vandevelde, filosoof en econoom,
bespreekt de problematiek van rijk en arm in een
geglobaliseerde wereld.
Antoon Vandevelde (°1952) doceert aan het
Hoger Instituut voor Wijsbegeerte en het
Centrum voor Economie en Ethiek van de KU
Leuven. In 2017 publiceerde hij Het
geweld van geld: op zoek naar de ziel van de
economie.
Woensdag
7 november 2018 om 20 u.
Réginald Moreels en Roger Burggraeve, Gesprek
over goed en kwaad
In 2017
publiceerde Réginald Moreels Is de mens
slecht? Essay over goed en kwaad. Als
oorlogschirurg heeft hij het kwaad van heel
nabij gezien.
In januari 2014 sprak prof. em. Roger
Burggraeve in Filosofenfontein over “De vele
gezichten van het lijden, onze
verantwoordelijkheid en de zinvraag.” Hij
publiceerde talrijke boeken, bijdragen en
artikels over het ethisch en metafysisch
denken van zijn leermeester Emmanuel Levinas.
Niemand blijft onberoerd bij het existentiële
probleem van goed en kwaad. Deze avond is een
gesprek tussen iemand die de zeer harde
realiteit heeft meegemaakt en iemand die veel
gewerkt heeft rond zingeving.
Réginald
Moreels (°1949) is chirurg. Hij was
medeoprichter van de Belgische afdeling van
Artsen Zonder Grenzen. Hij zetelde in de
Senaat en was staatssecretaris en vervolgens
minister van Ontwikkelingssamenwerking.
Roger Burggraeve (°1942) is Salesiaan van
Don Bosco. Tot zijn emeritaat doceerde hij
theologische ethiek aan de KU Leuven. In mei
2018 verscheen in samenwerking met Linus
Vanlaere de herwerkte versie van Gekkenwerk,
kleine ondeugden voor zorgdragers.
Dinsdag
13 november 2018 om 20 u.
Marc De Kesel over ‘Zelfloos: de mystieke
afgrond van het moderne Ik'
Het grootste obstakel op het pad van de mysticus
is het eigen Ik. Hij moet leeg worden van
zichzelf. Maar wie, tenzij een sterk Zelf, kan
zoiets aan? In de spiritualiteit en mystiek
zoeken velen vandaag een tegenwicht tegen de
sterke nadruk op het Zelf die de moderniteit van
ons eist. Maar is onze fascinatie voor
zelfloosheid geen list om dat Zelf van ons nog
sterker te maken? In Zelfloos: de mystieke
afgrond van het moderne Ik onderzoekt
Marc De Kesel enkele donkere kamers van de
mystieke traditie om hieromtrent opheldering te
krijgen. Met o.a. een essay over de film ‘Silence’
van Martin Scorsese. Een boek voor zinzoekers
die zich willen bevrijden uit conceptuele kaders
en starre dogma’s.
Marc De Kesel is filosoof en publiceerde
over religie- en mystiektheorie. Hij is
verbonden aan het Titus Brandsma Instituut in
Nijmegen.
Dinsdag 4 december 2018 om 20 u.
Luc De Saeger over Paulus: ‘wij moesten
nog leren alleen op God te vertrouwen.’
Paulus is niet te beroerd om aan de christenen
in Korinthe te vertellen dat hij zich onlangs in
een penibele situatie bevond en dat die hem
geconfronteerd heeft met de grenzen van zijn
vertrouwen in God. Hij schrijft: ‘wij hebben het
zwaar te verduren gehad, boven onze krachten,
zodat we zelfs wanhoopten aan ons leven.
Werkelijk, wij beschouwden ons reeds als ten
dode opgeschreven. Wij moesten leren niet op
onszelf te vertrouwen maar alleen op God, die de
doden ten leven wekt.’ (2Kor. 1:8-9)
Het intrigeert dat deze uitspraak komt uit de
mond/pen van iemand die we kennen als de grote
verkondiger van het geloof in Christus. Paulus
is op dat ogenblik geen prille bekeerling maar
iemand die zich zo’n twintig jaar eerder op weg
naar Damascus geroepen wist door Christus om hem
onder de volkeren buiten Palestina bekend te
maken, een man die naar de vijftig toegaat en al
heel wat wederwaardigheden – omwille van de
verkondiging van Christus – is tegengekomen. Zo
iemand komt to het besef en de bekentenis dat
hij nog moest leren zich volledig te verlaten op
een God die doden tot leven wekt en op wiens
kracht je dus kan vertrouwen als je in gevaar en
angst verkeert.
En het intrigeert misschien nog meer dat dit
niet de eerste keer is dat Paulus botst op zijn
worsteling om zich in de neteligste situaties te
verlaten op God. Kort maar heel openhartig
vertelt hij over een gebeuren tien jaar eerder
(2Kor. 12,8-9).
We bekijken aandachtig deze teksten en gaan
uitgebreid in op wat dit getuigenis van Paulus
kan betekenen voor onze eigen geloofsgroei. De
heftige en rotsvaste Paulus wordt zo een
tochtgenoot en iemand die troost en bemoediging
biedt.
Luc De Saeger is specialist Nieuw Testament en
bereidt een publicatie voor over de
Galatenbrief van Paulus.
Dinsdag 15 januari 2019 om 20 u.
Reine Wellens, een keuze uit de poëzie van
Wislawa Szymborska
GEANNULEERD
Wyslawa
Szymborska, die wel eens de Mozart van de
poëzie genoemd wordt, ontving in 1996 de
Nobelprijs literatuur voor “poëzie die met
ironische precisie de historische en
biologische context aan het licht brengt in
fragmenten van menselijke realiteit”. Haar
tedere maar intellectuele perceptie van de “condition
humaine” wordt
gekleurd door sceptisme over de
vruchteloosheid van wat mensen ondernemen en
het unieke van ieders bestaan.
Reine Wellens is licentiate Wijsbegeerte en
Letteren en geeft vele avonden over poëzie.
Dinsdag 12 februari 2019 om 20 u.
Manu Gerard over populisme: Niks aan de
hand of terug naar de jaren ’30?
Wat zijn de kenmerken van populisme wanneer er
zowel sprake is van rechts als van links
populisme? Soms wordt er een onderscheid gemaakt
tussen het populisme als een manier van optreden
en het populisme als een politieke strekking met
een eigen inhoud. In het eerste geval kunnen
alle politieke strekkingen wel populistische
trekjes vertonen. Als het om de inhoud gaat is
het ontegensprekelijk zo dat populisme vooral
gesitueerd wordt binnen het (extreem-) rechtse
gedachtegoed. Dikwijls wordt de ‘populistische
golf’ van het voorbije decennium zelfs
vergeleken met de beruchte ‘jaren dertig’ en de
opkomst van het fascisme. Wat moeten we daarvan
denken? En als dat zo zou zijn, kunnen we dan
iets leren van die jaren dertig? Of zijn de
verschillen tussen toen en nu toch nog voldoende
groot om de desastreuze afloop van de jaren
dertig te vermijden? Of niet? En wat moeten we
dan denken van de stelling van de
Belgisch-Britse filosofe Chantal Mouffe dat
populisme geen bedreiging is voor de democratie
maar juist de democratische waarden in ere wil
herstellen?
Manu Gerard is emeritus KU Leuven,
historicus en expert in de recente politieke
geschiedenis
Dinsdag 26 februari 2019 om 19 u.
Filmavond: Spotlight: Amerikaanse
film uit 2015 vanTom McCarthy
in het Jezuïetenhuis,
Waverse baan 220 Heverlee
Sterke
verfilming van het ware verhaal van de
onthullingen van een groep
onderzoeksjournalisten van The Boston Globe
in 2001 over kindermisbruik in de Kerk in
Massasuchetts. De zaak kwam aan het rollen toen
een nieuwe hoofdredacteur informeerde of er ooit
een follow-up was gemaakt van dat ene verhaal
over een mogelijk pedofiele priester. Niet echt,
was het antwoord. Het speciale Spotlight-team
dat een paar jaar eerder was opgezet voor
langdurige onderzoeksprojecten kwam na veel
graafwerk, tegenwerking en pijnlijke gesprekken
met slachtoffers tot de ontdekking dat het om
een praktijk ging die systematisch buiten de
openbaarheid werd gehouden. Het gaat daarbij om
een vervlechting van kerkelijke, politieke en
justitiële instellingen, macht en invloeden.
Voor wie deel uitmaakt van de kerk en zich er
(in min of meerdere mate) mee vereenzelvigt is
het een erg confronterende film. Anderzijds is
de film genuanceerd en gebaseerd op ware feiten
die geleid hebben tot een groot schandaal in de
V.S. en tot een ander beleid in de kerk.
Inleiding en bespreking o.l.v. Jacques Perquy
Dinsdag 12 maart 2019 om 20 u.
Waldo Geuns over de musicus Arvo Pärt
Hoe komt het dat de muziek van Arvo Pärt zoveel
mensen aanspreekt? Ligt het aan de onderliggende
boodschap van vrede, verdraagzaamheid en liefde?
Hoe komt het dat zijn minimale melodieën lijkend
op het geluid van klokjes (tintinnabuli),
ons makkelijk in een meditatieve sfeer brengen?
Waldo Geuns brengt op de piano fragmenten van
composities van Pärt en vertelt over diens
religieuze inspiratiebronnen en over de invloed
die Pärt heeft op de hedendaagse klassieke en
moderne muziek.
Waldo Geuns is in binnen- en buitenland
actief als pianist, filosoof en musicoloog,
drie disciplines die voor hem onlosmakelijk
met elkaar verbonden zijn. Hij studeerde piano
bij o.a. Jan Michiels, Hans Leygraf, André De
Groote en Wieslaw Szlachta en was jarenlang
gids in het Muziekinstrumentenmuseum (MIM) in
Brussel. Nu is hij huismuzikant van het
Hollands College van de KU Leuven en de
redacteur van Flagey.
Dinsdag 23 april 2019 20 u.
Arlette Gieraerts over geloofsopvoeding bij
jongeren
Terwijl vroeger het Christendom in het hart van
onze cultuur zat, is het vandaag een
extra-cultureel gegeven dat wordt teruggedrongen
naar het privé-domein en waaraan men geen
betekenis wil toekennen in de opbouw van de
samenleving.
Godsdienstleerkracht zijn is een delicate
opdracht geworden want ‘ons publiek’ vraagt er
niet om. Arlette Gieraerts zal toelichten wat
voor haar het doel van de godsdienstles en de
rol van de godsdienstleerkracht is. Met heel
concrete voorbeelden uit de les, zal zij
beschrijven hoe zij jonge mensen wil openmaken
voor het religieuze en helpen in hun vorming en
zoektocht naar hun identiteit.
A. Gieraerts is werkzaam in de eerste graad
van het Heilig Hartinstituut Heverlee en
doceert naast godsdienst ook het vak mens en
samenleving.
Dinsdag
7 mei 2019 20 u.
Peter Baekelmans over Boeddhisme.
Het Boeddhisme kent vele stromingen en gaat
terug op oudste ervaringen van zin zoeken. Er is
het Grote en het Kleine Voertuig, er is het
zoeken via goden en rituelen en het boeddhisme
dat via beeldloosheid tot verlichting tracht te
komen. Daarbij is er ook de vraag welke relatie
dat alles heeft met het christendom. Daarin
probeert Peter Baekelmans ons wegwijs te maken.
Peter Baekelmans is scheutist die naast zijn
priesteropleiding een opleiding kreeg in Japan
en boeddhisme doceert in Rome en Leuven. Hij
publiceerde o.a. een boek over de vraag naar
een eenheidservaring voorbij de vele religies.
Info:
Marcel Braekers (marcel.braekers@telenet.be)
Filosofenfontein
Waverse baan 352
3001 Heverlee
Tel. 016/407340
|
