Boekbespreking: ‘Een andere kijk op de priester’ - M.G. Neels

door Mark Cornelis

verschenen in de e-Bubbels van 31/05/2024

1. De priester en godsdienst: toen man van de godsdienst; nu begeleider van Godzoekers.
Godsdiensten bevatten geloofswaarheden waarin de priester het mysterieuze kan verklaren.
Godsdiensten bevatten geloofswaarden waarvoor de priester begeleider van Godzoekers is.

2. De priester en de openbaring: toen doorgever van geopenbaarde waarheid; nu vertaler van de oude verhalen.
Bijna 20 eeuwen hebben we Bijbelteksten letterlijk opgevat als openbaring door God zelf.
Vandaag erkennen we dat de Bijbelteksten verhalen zijn die de werkelijkheid niet verklaren, maar beschrijven hoe het gebeurde of gezegde over het transcendente begrepen kan worden.
De priester kan aan acculturatie van de oude verhalen doen in zijn verkondiging over God.

3. De priester en ‘god’: toen man van God; nu verwijzer naar het goddelijke.
Als ‘man van God’ kan de priester mensen helpen om hun relatie met God uit te drukken.
De priester kan nu naar Jezus verwijzen als een ‘goddelijke’ weg naar volle menselijkheid.

4. De priester en Jezus Christus: toen plaatsvervanger van Christus; nu getuige van Jezus Messias.
Vroeger werd de priester als ‘een andere Christus’ gezien, die ‘in persona Christi’ handelt.
De priester mag nu getuige zijn van Jezus, de door de eerste christenen verwachte Messias.

5. De priester en de Kerk: toen vertegenwoordiger van de Kerk; nu bezieler van de gelovige gemeenschap.
Priesters werden (en worden) beschouwd als vertegenwoordigers van het instituut Kerk.
De priester als bezieler van de gelovige gemeenschap is er niet méér vertegenwoordiger van.

6. De priester en de ethiek: toen behoeder van kerkelijke ethische normen; nu begeleider van verantwoordelijke gewetensvrijheid.
Voor ethische stellingen en richtlijnen steunt het katholieke leergezag op de ‘natuurwet’.
En het ziet de natuur louter fysiologisch, vooral in alles wat met seksualiteit te maken heeft.
We zijn overgestapt van wetsethiek naar liefdesethiek en handelen met gevormd geweten.

7. De priester en zijn identiteit: toen gewijde man; nu voorganger/ster in de gemeente.
De gewijde priester beschikt over speciale sacrale machten en kan overal worden ingezet.
Het priestermodel is het resultaat van een historische ontwikkeling en kan dus veranderen.

8. De priester en de eredienst: toen uitvoerder van de eredienst; nu bezieler van de liturgische vieringen.
De priester als bedienaar van de eredienst zien we spontaan als voorganger in de liturgie.
Het Tweede Vaticaans Concilie wenste voor iedere gedoopte actieve deelname in liturgie.
En nu wil men liturgie vieren in moderne bewoordingen en in aangepaste vieringen.

9. De priester en de eucharistie: toen ‘maker’ van de eucharistie; nu voorganger bij de eucharistische viering.
De priester als degene die de eucharistie ‘maakt’ en brood en wijn ‘verandert’ in Christus.
Wat een contrast met het gebaar dat Jezus maakte om Zijn gegevenheid te symboliseren.
Het gaat niet om een quasi-magische daad, maar om Jezus’ laatste maaltijd te gedenken.

10. De priester en het celibaat: toen celibataire man; nu gehuwde of ongehuwde voorganger/ster.
Het vrijwillig gekozen en beleefd celibaat kan positief zijn voor het dienstwerk in de Kerk.
Een liefdevolle huwelijksrelatie kan het emotioneel evenwicht van de priesters verbeteren.
Nu wordt voorgesteld om weer gehuwden (m/v) tot voorganger aan te stellen en te wijden.

Slotbeschouwing (letterlijke weergave van een fragment ervan)
Ik droom van een tijd dat er geen ‘priesters’ meer zullen zijn in de betekenis die men tot op vandaag officieel nog aan hen geeft. Christelijke gemeenschappen zullen altijd leiderschap nodig hebben. Daarom zal de Geest Gods altijd mensen oproepen, mannen en vrouwen, gehuwden en ongehuwden, Godgewijden en anderen, die de gemeenschap bekwaam en waardig zal bevinden om in hun midden het Woord te spreken en het Brood te breken om hen met Jezus te verbinden van de geboorte tot de dood. Dit alles onder het wijze ‘overzicht’ van enkele meer opgeleide en bezielde personen onder hen.

Uitgeverij: Boekscout.nl Soest
ISBN: 978-94-6206-719-6